Thứ nhất, về mặt lý luận: Đảng và Nhà nước xác định việc xây dựng
nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là điều tất yếu trong tiến
trình xây dựng đất nước, coi đó là mô hình tổng quát, là đường lối chiến
lược nhất quán của Việt Nam trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội.
Xây dựng kinh tế thị trường và nhà nước pháp quyền không thể tách rời xã
hội dân chủ, nhân dân là chủ, làm chủ quyền lực Nhà nước. Nhiệm vụ chiến
lược của Việt Nam trong giai đoạn đổi mới hiện nay là xây dựng Nhà nước
pháp quyền của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, đòi hỏi phải hoàn thiện
thể chế thực hành dân chủ. Nhân dân phải là chủ thể giám sát, phản biện
việc các cơ quan nắm giữ, thực hiện quyền lực Nhà nước ở ba quyền (lập
pháp, hành pháp, tư pháp) theo uỷ quyền của nhân dân để đảm bảo việc
thực hiện quyền lực đó phù hợp với lợi ích của nhân dân, xã hội.
Thứ hai, về mặt pháp luật: pháp luật về phản biện xã hội của nước ta
hiện nay chưa đầy đủ và còn nhiều hạn chế cả về nội dung và hình thức pháp
lý, còn quy định rải rác trong nhiều văn bản với mức độ ghi nhận khác nhau.
Việc quy định về chủ thể, đối tượng, nội dung phản biện vẫn còn chưa có tính
đồng bộ, thống nhất.
Thứ ba, về mặt thực tiễn thực hiện phản biện xã hội trong hoạt động
xây dựng pháp luật: hoạt động PBXH còn hình thức, thiếu tính chủ đông,
chưa kịp thời; chất lượng phản biện xã hội chưa cao; năng lực của các chủ thể
phản biện còn hạn chế; việc tiếp thu, phản hồi ý kiến phản biện xã hội vẫn
chưa được chủ thể tiếp nhận phản biện quan tâm và thực hiện một cách thực
chất, bài bản.