Bảo vệ người tiêu dùng đang là vấn đề được cả xã hội quan tâm vì tầm
ảnh hưởng và tác động của nó đến đời sống người dân. Người tiêu dùng là bên
yếu thế trong mối quan hệ với thương nhân, họ không có đủ thông tin, kiến
thức và điều kiện như thương nhân nên họ cần được bảo vệ bằng một lĩnh vực
pháp luật đặc thù, đó chính là lý do ra đời pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu
dùng. Đặc biệt trong thời kỳ bùng nổ công nghệ thông tin, việc trao đổi mua
bán hàng hóa, dịch vụ đã được nâng lên một hình thức mới cao hơn đó chính
là thương mại điện tử. Giờ đây người tiêu dùng chỉ cần ở nhà, truy cập mạng
internet là đã có thể chọn những món đồ ưng ý vào bất kể thời gian nào và
người bán ở khắp nơi trên thế giới. Thương mại điện tử khiến cho việc mua
hàng hóa của người tiêu dùng trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn, nhưng điểm
mạnh cũng chính là điểm yếu của thương mại điện tử, chính việc người tiêu
dùng mua hàng hóa chủ yếu dựa vào thông tin mà thương nhân cung cấp chứ
không được trực tiếp kiểm tra, trải nghiệm sản phẩm đã khiến cho việc mua
bán mang đầy những rủi ro về phía người tiêu dùng.
Tại Việt Nam, thương mại điện tử đã bắt đầu được các tổ chức, cá nhân
kinh doanh đầu tư phát triển khi nền tảng công nghệ thông tin và trình độ sử
dụng internet của người dân tăng cao trong những năm gần đây. Theo thống kê
của Bộ Công Thương trong Báo cáo thương mại điện tử Việt Nam năm 2017 thì
92% số người được khảo sát cho biết họ sử dụng internet hàng ngày và 30% thời
gian sử dụng internet được dùng cho mua bán cá nhân. Con số này cho thấy số
lượng người sử dụng internet và có tham gia vào việc mua bán trên mạng là khá
cao và có xu hướng tăng lên trong những năm trở lại đây. Bên cạnh đó, cũng
theo Báo cáo này thì những lo ngại phổ biến của người tiêu dùng khi tham gia
thương mại điện tử chính là việc khó kiểm định chất lượng sản phẩm, không đủ2
thông tin để ra quyết định, cách thức đặt hàng rắc rối, kết nối internet chậm v.v
Những lo ngại này cũng chính là những yếu thế mà người tiêu dùng phải đối mặt
khi tham gia thương mại điện tử không chỉ tại Việt Nam mà còn trên phạm vi
toàn thế giới. Tuy nhiên, người tiêu dùng Việt Nam vẫn đặt niềm tin vào việc
mua bán hàng hóa, dịch vụ thông qua thương mại điện tử khi có tới 88% số người
được hỏi cho biết sẽ vẫn tiếp tục thực hiện những giao dịch điện tử, chỉ có 12%
số người được hỏi quay lại với cách thức giao dịch truyền thống. Đây là con số
khả quan đối với tương lai của thương mại điện tử tại Việt Nam và đây cũng
chính là thách thức đặt ra cho các cơ quan quản lý nhà nước và thương nhân, làm
thế nào để có thể bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng một cách tốt nhất khi họ tham
gia thương mại điện tử, có thế mới khiến cho đông đảo người tiêu dùng tin tưởng
vào phương thức giao dịch mới mẻ này.