KHÁI NIỆM ĐỘT QỤY VÀ PHÂN LOẠI NHỒI MÁU NÃO
1.1.1. Khái niệm đột quỵ
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đột quỵ được định ngh a khi có sự
suy giảm các dấu hiệu thần kinh cục bộ hoặc toàn thể, xảy ra đột ngột và kéo dài
trên 24 giờ (hoặc dẫn tới tử vong), được xác định do nguồn gốc mạch máu và
không do chấn thương14. Đột quỵ bao gồm: nhồi máu não và chảy máu não
nguyên phát (nhu mô, trong não thất, khoang dưới nhện)15, không bao gồm các
nguyên nhân do chấn thương, nhiễm khuẩn, u não hoặc các trường hợp chảy máu
dưới/ngoài màng cứng.
1.1.2. Phân loại nh i máu não
1.1.2.1. Theo nguyên nhân: dựa theo phân loại TOAST có 5 nhóm nguyên nhân
chính sau16:
 Xơ vữa các động mạch lớn: huyết khối hình thành tại chỗ dẫn đến gây hẹp tắc
lòng mạch, giảm lượng cấp máu ở vùng nhu mô phía sau. Nguyên nhân thường
gặp nhất là do xơ vữa (hẹp > 50% khẩu kính). Ngoài ra, có thể do viêm động
mạch (bệnh Takayashu, giang mai ), u não hay các túi phình mạch chèn vào
hệ thống động mạch não
 Huyết khối từ tim: thường do huyết khối di trú từ tim lên đoạn xa gây thiếu
máu. Các nguyên nhân từ tim có thể chia thành nhóm nguy cơ vừa (vôi hóa,
hẹp van hai lá không có rung nh , nhồi máu cơ tim cũ ngoài 1 tháng ) và
nguy cơ cao (van cơ học, hẹp van hai lá có rung nh , nhồi máu cơ tim mới
trong vòng 1 tháng ) dựa trên các bằng chứng về mối liên quan lâm sàng.
 Tắc mạch nhỏ (nhồi máu ổ khuyết): do tắc các nhánh động mạch xiên của
não, có đường kính 1,5mm và thể tích lõi nhồi máu nhỏ (0,2 – 3,4cm3) hoặc
đường kính ổ nhồi máu 1,5cm. Nhóm bệnh nhân này thường có tiền sử bệnh
l đái tháo đường hoặc tăng huyết áp kèm theo.
 Do các nguyên nhân xác định: nhóm này bao gồm các nguyên nhân hiếm gặp
như bệnh mạch máu, tình trạng tăng đông hoặc các rối loạn về máu
 Do các nguyên nhân không xác định: trong một số bệnh cảnh cụ thể ở một số
bệnh nhân, nguyên nhân đột quỵ hay chẩn đoán cuối cùng không thể được đưa
ra dù đã thăm khám và xét nghiệm đầy đủ.