Thực tế cho thấy, hệ thống ngân hàng của bất kỳ quốc gia nào cũng đều có vai
trò quyết định đến phát triển kinh tế – xã hội của quốc gia ấy; hiệu quả phát triển của
mỗi ngân hàng ảnh hưởng đến hiệu quả phát triển chung của nền kinh tế, trong đó
hiệu quả kinh doanh của ngân hàng thì phụ thuộc cơ bản và trước hết vào việc quản
trị đối với một ngân hàng cũng như đối với cả hệ thống ngân hàng. Theo số liệu khảo
sát của Neilsen trên toàn cầu vào năm 2013, hơn 70% lãnh đạo các ngân hàng coi
việc tuân thủ và thực hiện các tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế về hoạt động quản trị
ngân hàng nói chung và quản trị rủi ro ngân hàng nói riêng là yếu tố sống còn cho sự
tồn tại và phát triển của các Tổ chức tín dụng (TCTD). Thêm vào đó, thực tế là ở Việt
Nam cũng như trên thế giới vẫn còn có những ngân hàng thương mại (NHTM) làm
ăn kém hiệu quả. Do vậy, một yêu cầu đặt ra với các NHTM Việt Nam đó là quản trị
ngân hàng như thế nào để đạt hiệu quả cao (hiệu quả cho chính bản thân ngân hàng,
cho cả hệ thống ngân hàng và hiệu quả đóng góp của mỗi ngân hàng cho nền kinh tế
quốc dân) với cơ sở tận dụng những tiến bộ trong quản trị ngân hàng trên bình diện
thế giới. Chính xác hơn là trong quá trình hội nhập kinh tế toàn cầu, quản trị ngân
hàng thế nào cho có hiệu quả cao thì còn nhiều vấn đề lý luận và thực tiễn chưa được
tường minh.
Trong quá trình giảng dạy tại Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà
Nội và thực tế nghiên cứu sự phát triển của Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại
thương Việt Nam (từ đây viết tắt là Vietcombank), tác giả nhận thấy mặc dù
Vietcombank với tiềm năng phát triển của một ngân hàng hàng đầu Việt Nam, một
ngân hàng có sức ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế trong nước nhưng đứng trước những
thay đổi khôn lường từ môi trường kinh doanh và áp lực đổi mới phù hợp với thông
lệ quốc tế để nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển an toàn, hiệu quả và bền vững
thì vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế. Trong đó, đặc biệt là đổi mới quản trị để gia tăng
không ngừng hiệu quả kinh doanh của Vietcombank. Vấn đề quản trị của2
Vietcombank tuy đã có những bước tiến lớn những năm gần đây nhưng thực sự các
vấn đề quản trị như quản trị vốn chưa thực sự hiệu quả với áp lực tăng vốn khi tham
gia vào cách tính chỉ số an toàn vốn theo thông lệ quốc tế lại quá cao; quản trị rủi ro
còn nhiều bất cập đặc biệt là rủi ro thanh khoản chưa có sự tập trung trong toàn hệ
thống do tại Vietcombank việc quản trị rủi ro thực hiện theo từng chi nhánh hay quản
trị chiến lược và quản trị khách hàng cũng bộc lộ những bất cập cần khắc phục.
Hơn nữa cho đến nay chưa có công trình nghiên cứu khoa học nào nhất là dưới
dạng một đề tài luận án tiến sĩ về nâng cao hiệu quả quản trị (quản trị tổng hợp) đối
với NHTM nói chung cũng như đối với Vietcombank nói riêng. Đặc biệt, chưa có
nghiên cứu nào chỉ ra rằng sự thành công của ngân hàng được kết nối trực tiếp từ hiệu
quả quản trị bởi ngân hàng sẽ không thể tồn tại hay phát triển bền vững mà thiếu đi
sự tuân thủ các nguyên tắc về quản trị ngân hàng và quản trị rủi ro; bản chất lợi nhuận
của ngân hàng có được chính là do hiệu quả quản trị ngân hàng mang lại.