Doanh nghiệp vừa và nhỏ có vị trí rất quan trọng trong nền kinh tế mỗi quốc
gia, thể hiện trong quá trình tăng trưởng kinh tế ở mức độ quốc gia hay các vùng,
miền, kể cả ở các quốc gia phát triển và đang phát triển. Ở mỗi nền kinh tế có đặc
điểm phát triển khác nhau thì vai trò của doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng được thể hiện
ở các mức độ khác nhau. Cho đến nay, tại hầu hết các nước trên thế giới, doanh
nghiệp vừa và nhỏ đã được thừa nhận rộng rãi là có vai trò về kinh tế hết sức quan
trọng, ngày càng có vị trí quan trọng trong mạng sản xuất toàn cầu, chuỗi cung ứng
hàng hoá và dịch vụ trên thế giới (Alecxandrina, 2016). Điều này được thể hiện trên
những nội dung cụ thể sau:
Một là, góp phần quan trọng tạo động lực tăng trưởng cho nền kinh tế.
Doanh nghiệp vừa và nhỏ sản xuất và cung cấp ra thị trường nhiều loại hàng
hoá khác nhau để đáp ứng nhu cầu sản xuất và tiêu dùng của thị trường trong và ngoài
nước, tạo ra lợi nhuận cho bản thân doanh nghiệp, góp phần tạo giá trị gia tăng cho
toàn xã hội, và làm tăng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) cho quốc gia. Bên cạnh đó, sự
tham gia của doanh nghiệp vừa và nhỏ vào sản xuất và kinh doanh cũng góp phần làm
cho số lượng và chủng loại sản phẩm và dịch vụ phong phú và đa dạng hơn rất nhiều.
Điều này dẫn tới việc môi trường kinh doanh ngày càng được phát triển theo hướng
khuyến khích hoạt động sản xuất và kinh doanh ngày càng có hiệu quả hơn, tạo ra sức
ép cạnh tranh đối với tất cả các doanh nghiệp, tạo ra động lực thúc đẩy hoạt động cải
tiến quy trình sản xuất và phân phối trong đó sử dụng các yếu tố đầu vào hiệu quả nhất
để tạo ra những sản phẩm và dịch vụ có chất lượng cao với chi phí thấp và đáp ứng tốt
nhu cầu của thị trường. Cả nước có khoảng 800.000 doanh nghiệp, trong đó doanh
nghiệp nhỏ và vừa chiếm trên 98%. Riêng Đồng Nai hiện có trên 38 ngàn doanh
nghiệp (DN), trong đó DN nhỏ và vừa chiếm trên 86%, đóng góp tới 45% vào GDP,
31% vào tổng số thu ngân sách và thu hút hơn 5 triệu lao động trong cả nước.
Hai là, khuyến khích sáng tạo và nuôi dưỡng tinh thần kinh doanh.
Trải qua quá trình thực tế tham gia vào cạnh tranh, bên cạnh những doanh
nghiệp vừa và nhỏ gặp thất bại và bị sàng lọc thì sẽ có không ít các doanh nghiệp khác
dần trưởng thành và phát triển. Với quy mô doanh nghiệp nhỏ và vừa nên hoạt động
của đa số các doanh nghiệp vừa và nhỏ thường rất năng động và có thể thay đổi nhanh2
chóng để đáp ứng với những biến động của thị trường, sẵn sàng đầu tư vào những lĩnh
vực mới, công nghệ mới có mức độ rủi ro cao. Quá trình phát triển của doanh nghiệp
vừa và nhỏ chính là quá trình tích tụ vốn, tìm kiếm và mở rộng quy mô sản xuất và thị
trường tiêu thụ sản phẩm, nâng cao trình độ quản lý để dần trở thành doanh nghiệp
quy mô lớn. Các doanh nghiệp quy mô lớn ở các nước phát triển hay những tập đoàn
đa quốc gia thường bắt đầu khởi nghiệp từ quy mô của một doanh nghiệp nhỏ.
Ba là, doanh nghiệp nhỏ và vừa trở thành “vùng đệm” cho nền kinh tế khi gặp
khủng hoảng.