Tăng trưởng kinh tế nhằm phát triển kinh tế xã hội toàn diện và nâng cao mức
sống của người dân luôn là một trong những mục tiêu hàng đầu của mỗi quốc gia.
Một trong những động lực quan trọng của tăng trưởng là xuất khẩu (Phạm Thị
Thanh Bình, 2016). Trong hơn 30 năm đổi mới kinh tế ở nước ta, xuất khẩu luôn
được Đảng và nhà nước đánh giá là lĩnh vực quan trọng thúc đẩy sự phát triển kinh tế
đất nước. Xuất khẩu đã đóng góp vào việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế thúc đẩy sản
xuất phát triển, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng kinh tế toàn quốc gia thông qua
nhiều vai trò. Thứ nhất, xuất khẩu tạo điều kiện thuận lợi cho các ngành khác có cơ
hội phát triển. Thứ hai, xuất khẩu tạo ra khả năng mở rộng thị trường tiêu thụ, góp
phần cho sản xuất phát triển và ổn định. Và cuối cùng là xuất khẩu tạo điều kiện mở
rộng khả năng cung cấp đầu vào cho sản xuất, nâng cao năng lực sản xuất trong
nước.
Nhìn chung, mối quan hệ giữa xuất khẩu và tăng trưởng kinh cho đến nay vẫn
đang là chủ đề được các nhà nghiên cứu quan tâm. Đặc biệt là làm sao đánh giá
được đúng, đủ những tác động của xuất khẩu lên tăng trưởng kinh tế và ngược lại.
Các nghiên cứu trên thế giới hầu hết ủng hộ quan điểm xuất khẩu thúc đẩy tăng
trưởng kinh tế, nhưng không ít nghiên cứu hoài nghi về tác động của xuất khẩu tới
tăng trưởng kinh tế. Với các cách tiếp cận khác nhau, nhiều mô hình như ECM,
VECM hay ADRL, FMOLS đã được các nhà nghiên cứu sử dụng trong đánh giá
các tác động của xuất khẩu đối với tăng trưởng kinh tế (Goh, Sam và McNown,
2017; Sothan, 2016; Pradhan, K. C.,2016; Jaunky, V. C., 2011; Lim và Ho, 2013;
Shahbaz và Rahman, 2014; Dritsaki, 2014; Majid và Elahe, 2016; Tsitourasa và
Nikas, 2016, Majid và Elahe 2016; Tsitourasa và Nikas, 2016). Nhiều nghiên cứu
còn phân tích tác động của xuất khẩu một ngành hàng cụ thể đến tăng trưởng kinh
tế của một quốc gia. Kết quả các mô hình hầu hết nhận định có nhân quả tích cực
giữa xuất khẩu và tăng trưởng kinh tế cho dù sử dụng dữ liệu đa quốc gia hay sử
dụng dữ liệu của một quốc gia đơn lẻ.