4.1.4.3. Đặc điểm sinh trưởng bộ rễ của các mẫu giống mạch môn trong điều kiện không tưới nước tại Hạ Hòa – Phú ThọBộ rễ có sự thay đổi để thích nghi với điều kiện thiếu hụt nước trong đất nhằm tăng khả năng hút nước và dinh dưỡng, đảm bảo duy trì các hoạt động sinh lý của cây trong thời gian thiếu nước. Ảnh hưởng của chế độ tưới đến sinh trưởng bộ rễ cây mạch môn được trình bày tại bảng 4.7.Kết quả nghiên cứu cho thấy số rễ/bụi và khối lượng rễ không có sự sai khác giữa 2 điều kiện có tưới và không tưới. Tuy nhiên, nghiên cứu mối quan hệ tương tác giữa các mẫu giống và tưới nước cho thấy mẫu giống G6 và G7 tăng sự ra rễ trong điều kiện không tưới nước, trong khi đó các mẫu giống khác giảm khả năng ra rễ, sai khác có ý nghĩa ở độ tin cậy 95%. Để tăng khả năng hút nước cho cây các mẫu giống đều tăng sự phát triển chiều dài và chiều rộng của bộ rễ. Mức độ tăng trưởng về kích thước bộ rễ của mẫu giống G6 và G7 cao hơn các mẫu giống khác ở mức ý nghĩa 0,05 (Bảng 4.7).Kết quả bảng 4.7 cho thấy lượng chất khô tích lũy của các mẫu giống giảm có ý nghĩa trong điều kiện không tưới nước so với được tưới đầy đủ (T) nhưng mức độ giảm nhiều nhất được quan sát thấy trên mẫu giống G7 (giảm 11,2%), tiếp đến là G4 (giảm 10,9%). Tuy nhiên, kết quả nghiên cứu cho thấy tăng sự phân bổ khối lượng chất khô vào rễ trong điều kiện không tưới nước bổ sung (KT) cao hơn có ý nghĩa với điều kiện T từ đó nâng cao tỷ lệ rễ/thân lá. Tỷ lệ này biến động từ 0,52 (G3T và G5T) – 0,78 (G7KT). Sự biến đổi của tỷ lệ rễ/thân lá trên cây mạch môn phù hợp với công bố của Bacher & cs. (2021), theo đó tăng tích lũy chất khô vào rễ đã giúp cây tăng khả năng hút và vận chuyển nước của rễ trong điều kiện khô hạn từ đó hỗ trợ sự phát triển của cây. Theo Chen & cs. (2022) hạn hán làm tăng nồng độ axit abscisic (ABA), kích hoạt các kinase protein SnRK2, phosphoryl hóa các chất vận chuyển sucrose SWEET11 và 12. Sự phosphoryl hóa này làm tăng cường Oligome hóa và hoạt động vận chuyển của SWEETs từ đó làm tăng hàm lượng sucrose trong rễ, cải thiện sự phát triển rễ, tăng tỷ lệ rễ/chồi.