Phạm Thị Ly (2012), “Về khái niệm tư duy phản biện” [59] đã giải thích nguồn gốc triết học của tư duy phản biện, nguyên tắc và ý nghĩa của loại tư duy này trong đời sống xã hội, trong NCKH và trong nhà trường. Theo tác giả, tư duy phản biện là khởi nguồn và gắn liền với NLPBKH. Trong học tập, để xây dựng tư duy phản biện, NLPBKH cho người học thì người thầy cần đưa ra những câu hỏi phù hợp để kích thích tư duy, kiến tạo tri thức cho người học.
Phùng Thái Học, (2019), “Tư duy phản biện – tranh luận văn minh” [42]. Bài báo cho rằng phản biện khoa học là một phương pháp nhìn nhận, lập luận và đánh giá vấn đề sao cho logic và khách quan nhất. Tác giả nêu ra quy tắc: “Tranh luận không nhằm mục tiêu chiến thắng, tranh luận là để tìm ra bản chất vấn đề”, và đề xuất quy trình lập luận cơ bản khi tranh luận, phản biện là: “Dữ kiện + Góc Nhìn + Logic + Cảm Nhận = Luận Điểm”. Tác giả điểm ra 10 kiểu ngụy biện thường gặp và đề xuất 12 yêu cầu cần tuân thủ khi tranh luận, phản biện.
Ngô Mỹ Trân và Võ Thị Huỳnh Anh (2022), “Ảnh hưởng của tư duy phản biện và kỹ năng giải quyết vấn đề đến kết quả học tập của sinh viên khoa kinh tế – Trường Đại học Cần Thơ” [98, tr.50-64] cho rằng có một mối liên hệ tương hỗ chặt chẽ giữa tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề, NLPBKH với kết quả học tập của sinh viên. Để nâng cao kết quả học tập, sinh viên cần tích cực nâng cao rèn luyện khả năng tư duy phản biện và cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề và phát triển NLPBKH của bản thân. Ở chiều ngược lại, trên cương vị người dạy, muốn phát triển NLPBKH cho người học thì phải quan tâm phát triển tư duy phản biện và kỹ năng giải quyết vấn đề cho họ.
Bên cạnh những nghiên cứu về NLPBKH của cá nhân nói trên, còn có những nghiên cứu về NLPBKH của xã hội của các tác giả Vũ Thị Như Hoa (2013) “Nâng cao chất lượng phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam ở nước ta hiện nay” [40]; Nguyễn Văn Minh (2014), Chức năng phản biện xã hội của báo chí ở Việt Nam hiện nay [64]. Những công trình trên cho phép thấy được sự khác biệt giữa phản biện xã hội với phản biện khoa học, giữa NLPBKH của cá nhân với NLPBKH của xã hội.