1. Tính cấp thiết của đề tài Trong điều kiện toàn cầu hoá và khu vực hoá của đời sống kinh tế thế giới hướng tới thế kỷ XXI, không một quốc gia nào phát triển nền kinh tế của mình mà không tham gia vào quá trình hội nhập quốc tế và khu vực. Điều đó không loại trừ đối với Việt Nam đặc biệt là trong sự nghiệp công nghiệp hoá và hiện đại hoá đất nước hiện nay. Nghị quyết Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam lần thứ VIII, IX tiếp tục khẳng định đường lối đổi mới và mở cửa nền kinh tế, thực hiện chiến lược công nghiệp hoá hiện đại hoá (CNH_HĐH) hướng mạnh vào xuất khẩu. Để tăng xuất khẩu thời gian tới, Việt Nam chủ trương kết hợp xuất khẩu những mặt hàng mà đất nước có lợi thế tương đối (những mặt hàng xuất khẩu truyền thống: hàng nông lâm thuỷ sản, khoáng sản, nhiên liệu và hàng dệt may) và một số hàng có hàm lượng kỹ thuật công nghệ cao bao gồm ô tô, xe máy, hàng điện tử và dịch vụ phần mềm. Hàng thuỷ sản là mặt hàng xuất khẩu truyền thống của Việt Nam. Kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này năm 2009 là năm có nhiều khó khăn đối với xuất khẩu nói chung, nhưng số liệu của Tổng cục Thông kê cho thấy xuất khẩu thủy sản của cả nước vẫn mang lại kim ngạch khoảng 4,2 tỷ USD, chỉ giảm 6,2% (tương đương 276,6 triệu USD) so với thực hiện cả năm. Theo tổng cục thống kê, thuỷ sản là mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn thứ ba sau dầu thô và dệt may. Năm 2010 kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 4,5 đến 4,7 tỉ USD. Theo dự kiến trong thời gian tới, sẽ có sự thay đổi các mặt hàng xuất khẩu chính yếu của Việt Nam, nhưng thuỷ sản vẫn là một trong những mặt hàng xuất khẩu lớn của đất nước. Điều đó khẳng định ngành thuỷ sản giữ một vai trò quan trọng trong cơ cấu tổng sản phẩm quốc nội của Việt Nam. Ngoài ra ngành thuỷ sản còn góp phần quan trọng trong việc giải quyết công ăn việc làm cho hàng triệu ngư dân, đảm bảo an ninh xã hội cho đất nước cũng như góp phần thoả mãn nhu cầu thực phẩm ngày càng tăng của thị trường nội địa. Và cũng giống như bất cứ một quốc gia nào, ngành thuỷ sản là một trong những ngành kinh tế “nhạy cảm” nên vai trò của quản lý nhà nước là không thể thiếu . Nhận biết được tầm quan trọng của xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam trong thời gian tới, tôi đã chọn nghiên cứu đề tài “Sản xuất và xuất khẩu thủy sản ở nước ta: Thực trạng và giải pháp phát triển”. Trong bài viết này tôi sẽ đề cập đến một vài vấn đề chủ yếu có tính hệ thống với tầm nhìn chiến lược về tiềm năng và triển vọng của ngành thuỷ sản Việt Nam trong tương lai cũng như định hướng và đưa ra các giải pháp để phát triển xuất khẩu mặt hàng thuỷ sản ra thị trường thế giới. 2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu khóa luận a. Đối tượng nghiên cứu: – Đối tượng nghiên cứu: Khóa luận tập trung nghiên cứu sản xuất và xuất khẩu thủy sản của nước ta: Thực trạng và giải pháp phát triển. b. Phạm vi nghiên cứu: – Tập trung nghiên cứu tình hình sản xuất và xuất khẩu thủy sản trong nước từ đó nêu ra thực trạng và giải pháp nhằm phát triển ngành thủy sản của nước ta trong thời gian tới. 3. Mục đích và nhiệm vụ của khóa luận a. Mục đích nghiên cứu: Khóa luận đã hệ thống hóa những vấn đề liên quan đến sản xuất và xuất khẩu thủy sản của nước ta. Góp phần làm sáng rõ những thuận lợi và khó khăn mà việc sản xuất và xuất khẩu thủy sản nước ta Nêu ra một số giải pháp cơ bản nhằm phát triển sản xuất và xuất khẩu thủy sản của nước ta trong thời gian tới. b. Nhiệm vụ của khóa luận: Tìm hiểu chung về ngành thủy sản trong nước. Khóa luận có nhiệm vụ nêu rõ những thuận lợi và khó khăn của việc sản xuất cũng như xuất khẩu thủy sản của nước ta, nêu nên thực trạng và giải pháp phát triển. Phân tích đánh giá thực trạng thuận lợi và khó khăn từ đó xác định phương hướng đưa ra những giải pháp khả thi nhằm đẩy mạnh sự phát triển ngành thủy sản nước ta trong những năm tới đây. 4. Phương pháp nghiên cứu Khóa luận sử dụng phương pháp duy vật lịch sử, duy vật biện chứng phương pháp phân tích, tổng hợp, kết hợp các phương pháp khác như thống kê, so sánh, thu thập tài liệu để rút ra kết luận cần thiết. 5. Những đóng góp của khóa luận Góp phần đánh giá những lợi ích và khó khăn của sản xuất và xuất khẩu thủy sản nước ta từ đó đánh giá và có những giải pháp nhằm phát triển trong tương lai. Nêu ra một số giải pháp có tính đồng bộ và có tính khả thi để Việt Nam nắm bắt và phát triển tốt nhất ngành thủy sản trong nước . 6. Kết cấu khóa luận Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, khóa luận được kết cấu thành 3 chương: Chương 1: Vài nét về ngành thủy sản nước ta và thế giới. Chương 2: Thực trạng sản xuất và xuất khẩu thủy sản Việt Nam Chương 3: Phương hướng và giải pháp cho hoạt động sản xuất và xuất khẩu thủy sản Việt Nam những năm tới.