1. Lý do lựa chọn đề tài Trong những năm cuối của thế kỷ XX, nền kinh tế Trung Quốc trỗi dậy mạnh mẽ, là hiện tượng nổi bật nhất, thu hút nhiều sự chú ý nhất ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương và trên toàn thế giới. Sau hơn 30 năm (1979-2010) thực hiện cải cách mở cửa, bộ mặt kinh tế xã hội Trung Quốc đã biến đổi sâu sắc. Về nhiều mặt, Trung Quốc đang chiếm những vị trí đáng kể trong nền kinh tế thế giới, đứng hàng đầu về tốc độ tăng trưởng với một thực lực kinh tế không nhỏ. Đặc biệt là trong lĩnh vực ngoại thương nói chung và xuất khẩu hàng hóa nói riêng, Trung Quốc đã thu được nhiều thành tựu rực rỡ: từ chỗ xếp hàng thứ 32 trên thế giới về xuất nhập khẩu (năm 1978) đến năm 2010, Trung Quốc đã vươn lên là cường quốc xuất khẩu hàng đầu trên thế giới với tổng kim ngạch xuất khẩu lên tới 1.578 tỷ USD, chiếm gần 10% kim ngạch xuất khẩu của thế giới. Hơn thế nữa, vị thế và ảnh hưởng của Trung Quốc trong thương mại quốc tế ngày càng được nâng cao, ngoại thương Trung Quốc đang đứng trước những cơ hội mới để phát triển tốt đẹp hơn, đặc biệt là sau sự kiện Trung Quốc đã trở thành thành viên thứ 143 của Tổ chức thương mại thế giới ngay vào năm đầu tiên của thế kỷ XXI. Việt Nam là nước láng giềng có nhiều điểm tương đồng về điều kiện tự nhiên, dân cư, chế độ chính trị xã hội và cả về kinh tế với Trung Quốc. Cũng giống như Trung Quốc, Việt Nam đang tiến hành đổi mới đất nước, hướng tới việc xây dựng nền kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, Việt Nam tiến hành mở cửa, đổi mới đất nước sau Trung Quốc 8 năm và cho đến nay thì những thành tựu kinh tế, thành tựu phát triển ngoại thương vẫn còn là khiêm tốn so với những thành quả to lớn của nước bạn và còn chưa xứng với tiềm năng của chính Việt Nam. Vì vậy, để thành công hơn nữa trong công cuộc phát triển ngoại thương Việt Nam, đặc biệt là lĩnh vực xuất khẩu hàng hóa, thì việc tham khảo bài học kinh nghiệm của Trung Quốc là rất cần thiết. Với lý do trên, em xin được mạnh dạn nghiên cứu vấn đề “Chính sách khuyến khích xuất khẩu của Trung Quốc và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam”. 2. Mục đích nghiên cứu Trên cơ sở phân tích các bài học kinh nghiệm thành công cũng như chưa thành công trong chính sách khuyến khích, thúc đẩy xuất khẩu của Trung Quốc trong tiến trình mở cửa và cải cách kinh tế từ năm 1979 đến nay, tham khảo một cách có phê phán và chọn lọc những kinh nghiệm có tính khả thi, phù hợp với thực tiễn Việt Nam, đưa ra những gợi ý nhằm thúc đẩy xuất khẩu của đất nước trong giai đoạn hiện nay và trong tuơng lai. 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu Bản khóa luận này đi sâu nghiên cứu các chính sách khuyến khích, thúc đẩy xuất khẩu của Trung Quốc từ khi mở cửa và cải cách kinh tế năm 1979 đến nay. 4. Phương pháp nghiên cứu Khóa luận được xây dựng dựa trên các phương pháp nghiên cứu khoa học: phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, phương pháp tổng hợp và phân tích, phương pháp thống kê và so sánh. 5. Kết cấu của khóa luận Ngoài lời nói đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, bản khóa luận gồm có 3 chương: Chương I: Tổng quan về kinh tế Trung Quốc Chương II: Chính sách khuyến khích xuất khẩu của Trung Quốc Chương III: Định hướng hoàn thiện chính sách khuyến khích xuất khẩu của Việt Nam.