PHẦN I NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ HẠCH TOÁN LƯU CHUYỂN HÀNG HOÁ TRONG DOANH NGHIỆP THƯƠNG MẠI I.NỘI DUNG VÀ Ý NGHĨA LƯU CHUYẾN HÀNG HOÁ 1.Khái niệm lưu chuyển hàng hoá: Lưu chuyển hàng hoá là sự vận động của sản phẩm từ lĩnh vực sản xuất đến lĩnh vực tiêu dùng thông qua các hoạt động kinh doanh mua bán hàng hoá nhằm phục vụ sản xuất và đời sống nhân dân hay nói cách khác lưu chuyển hàng hoá trong doanh nghiệp thương mại là tổng hợp các hoạt động mua bán và trao đổi sản phẩm hàng hoá.Nội dung của lưu chuyển hàng hoá thể hiện qua ba khâu như sau: Mua vào là khâu đầu tiên của khâu lưu chuyển hàng hoá.Doanh nghiệp thương mại mua hàng về để bán nên việc lựa chọn hàng mua phải dựa vào nhu cầu,thị hiếu của người tiêu dùng.Mua hàng có vị trí quan trọng trong việc hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thương mại, ảnh hưởng đến dự trữ,bán ra và ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của doanh nghiệp thương mại. Dự trữ hàng hoá trong doanh nghiệp thương mại được hình thành một cách khách quan,Các Mác khẳng định “Không có dự trữ hàng hoá thì không có lưu thông hàng hoá”.Dự trữ hàng hoá cho doanh nghiệp thương mại hoạt động kinh doanh được bình thường và liên tục nhất là mặt hàng có tính chất thời vụ. Bán ra là khâu cuối cùng trong lưu chuyển hàng hoá,trực tiếp thực hiện chức năng trong lưu thông phục vụ sản xuất và đời sống xã hội.Bán ra có quan hệ trực tiếp với khách hàng,vì vậy công việc ảnh hưởng trực tiếp đến niềm tin của người tiêu dùng đối với doanh nghiệp. Đây là vũ khí cạnh tranh quan trọngcủa doanh nghiệp đối với đối thủ của mình. Đối với doanh nghiệp thương mại bán ra là khâu quan trọng nhất quyết định sự phát triển và tồn tại của doanh nghiệp. 2.Phân loại lưu chuyển hàng hoá: a.Phân loại theo tính chất và vai trò của người bán: Lưu chuyển hàng hoá ban đầu là quá trình lưu chuyển hàng hoá trong đó người bán chính là người sản xuất ra hàng hoá,lưu chuyển hàng hoá của người sản xuất biểu hiện khối lượng hàng rời khỏi lĩnh vực sản xuất đi vào lĩnh vực lưu thông.Mức lưu chuyển hàng hoá biểu hiện chỉ tiêu doanh thu bán hàng hoá của doanh nghiệp sản xuất. Lưu chuyển hàng trung gian là quá trình lưu chuyển hàng hoá trong đó người bán phải là người sản xuất ra hàng hoá mà người bán là doanh nghiệp thương mại.Doanh nghiệp thương mại thực hiện việc mua hàng của các cá nhân,các doanh nghiệp khác để bán.Lưu chuyển hàng hoá trung gian biểu hiện khối lượng hàng hoá mua đi bán lại,lượng hàng hoá bị tính trùng.Mỗi lưu chuyển biểu hiện chỉ tiêu doanh thu bán hàng của doanh nghiệp. b.Phân loại theo tính chất và vai trò người mua: Lưu chuyển hàng hoá buôn bán: là quá trình lưu chuyển hàng hoá trong đó việc mua hàng nhằm mục đích chuyển bán lại hoặc dùng vào sản xuất.Kết thúc quá trình này hàng hoá vẫn nằm trong lĩnh vực lưu thông.Thông thường lưu chuyển hàng hoá buôn bán là việc mua bán giữa các doanh nghiệp với nhau,hàng hoá chưa đi vào lĩnh vực tiêu dùng,còn có cơ hội xuất hiện lại trong thị trường và còn ảnh hưởng đến thị trường. Lưu chuyển hàng hoá bán lẻ: là quá trình lưu chuyển hàng hoá trong đó người mua hàng nhằm mục đích tiêu dùng cá nhân hay tập thể,kết thúc quá trình này hàng hoá đi vào lĩnh vực tiêu dùng,kết thúc khâu lưu chuyển hàng hoá không còn xuất hiện trên thị trường,không còn trực tiếp ảnh hưởng đến thị trường. 3.Ý nghĩa của lưu chuyển hàng hoá Lưu chuyển hàng hoá có vị trí trung gian cần thiết giữa sản xuất và tiêu dùng,là tiền đề của sản xuất,là hậu cần của tiêu dùng và không thể thiếu được trong quá trình tái sản xuất xã hội,với vị trí đó lưu chuyển hàng hoá có ý nghĩa sau: +Đối với doanh nghiệp,lưu chuyển hàng hoá có ý nghĩa sống còn đối với doanh nghiệp,bởi vì tất cả các chỉ tiêu kinh tế như doanh số bán ra,doanh số mua,mức doanh lợi,tốc độ lưu chuyển vốn lưu đông,lãi gộp,lãi ròng,khả năng đầu tư,tích luỹ đều phụ thuộc vào quá trình lưu chuyển hàng hoá kể từ khi bắt đầu cho đến khi kết thúc. +Đối với người tiêu dùng,lưu chuyển hàng hoá có tác dụng quan trọng trong việc từng bước cải thiện đời sống dân cư ổn định giá cả, điều hoà lưu thông tiền tệ. +Đối với người sản xuất,lưu chuyển hàng hoá là một quá trình tái sản xuất là cầu nối giữa người sản xuất và người tiêu dùng.Do đó,nếu thực hiện tốt quá trình lưu thông hàng hoá sẽ góp phần rút ngắn và thúc đẩy quá trình sản xuất. II.PHƯƠNG PHÁP KẾ TOÁN HÀNG HOÁ TỒN KHO 1.Phương pháp hạch toán hàng tồn kho: a.Phương pháp kê khai thường xuyên: Là phương pháp theo dõi và phản ánh thường xuyên,liên tục,có hệ thống tình hình xuất nhập tồn kho và giá trị hàng hoá trên cơ sở kế toán sau mỗi nghiệp vụ kinh tế phát sinh,các tài khoản hàng tồn kho sẽ phản ánh số hiện có,tình hình tăng giảm vật tư hàng hoá của doanh nghiệp. b.Phương pháp kiểm kê định kỳ: Là phương pháp không theo dõi một cách thường xuyên,liên tục tình hình biến động của vật tư hàng hoá trong kỳ mà chỉ phản ánh giá trị hàng tồn kho đầu kỳ và cuối kỳ,mỗi nghiệp vụ phát sinh được ghi rõ vào tài khoản mua hàng.Phương pháp này xác định trị giá vốn hàng hoá vào cuối kỳ trên cơ sở kiểm kê đánh giá hàng tồn kho cuối kỳ chứ không tính giá vốn hàng bán ra theo từng nghiệp vụ phát sinh. 2.Phương pháp tính giá hàng hoá: a.Tính giá hàng hoá mua vào: -Hàng hoá xuất nhập tồn kho theo quy định được tính theo giá trị thực tế -Giá trị thực tế của hàng hoá tuỳ thuộc vào từng nguồn hàng nhập,từng lần mua hàng nhưng nó không bao gồm giá mua của hàng hoá và chi phí mua hàng.Nếu trong trường hợp doanh nghiệp phải bỏ thêm chi phí để sơ chế,phân loại chọn lọc,với mục đích làm tăng thêm giá trị và khả năng tiêu thụ của hàng hoá thì bộ phận giá tị bỏ thêm này cũng được tính vào giá trị mua.Giá trị mua hàng có thể được mô tả như sau: