Luận văn Điều tra các vụ án về xâm phạm tình dục trẻ em trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh: Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả
- Người chia sẻ :
- Số trang : 202 trang
- Lượt xem : 14
- Lượt tải : 500
- Tất cả luận văn được sưu tầm từ nhiều nguồn, chúng tôi không chịu trách nhiệm bản quyền nếu bạn sử dụng vào mục đích thương mại
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Điều tra các vụ án về xâm phạm tình dục trẻ em trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh: Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD LUẬN VĂN ở trên
1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài Đối với hầu hết các quốc gia trên thế giới, việc quan tâm bảo vệ các quyền của trẻ em luôn được coi là một trong những nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững của đất nước. Vì vậy, Công ước của Liên hợp quốc về quyền trẻ em (20-11-1989) đã được Chính phủ của 191 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới phê chuẩn (tính đến hết tháng 12 năm 2004). Mặc dù có những quan niệm khác nhau về cách thức xác định một con người cụ thể gọi là trẻ em và giới hạn về độ tuổi (từ 16 tuổi đến 18 tuổi), nhưng trong phạm vi quốc tế, trẻ em nói chung đều được xác định là đối tượng được chăm sóc đặc biệt, cần nhận được sự quan tâm đặc biệt của Nhà nước, xã hội và cộng đồng. Ngày 2-1-1990, Chính phủ nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã chính thức phê chuẩn Công ước của Liên hợp quốc về quyền trẻ em và là một trong những quốc gia phê chuẩn công ước này sớm nhất (thứ 3 trên thế giới và thứ 2 ở Châu Á). Để đảm bảo cho việc thực hiện công ước này, ngày 16-8-1991, Nhà nước đã ban hành Luật bảo vệ chăm sóc và giáo dục trẻ em. Tình hình xâm hại trẻ em nói chung và xâm hại tình dục trẻ em nói riêng ở Việt Nam trong những năm vừa qua vẫn diễn biến hết sức phức tạp. Căn cứ vào số liệu thống kê của Uỷ ban Quốc gia về phòng chống tội phạm và báo cáo của tổng cục CSND thì từ năm 1995 đến năm 2004 trên địa bàn các tỉnh, thành phố phía nam đã xảy ra 5022 vụ hiếp dâm mà phần lớn đối tượng bị xâm hại là trẻ em (58,6%). Ngày 31-7-1998, Chính phủ đã ra Nghị quyết số 9-1998 _NQ/CP về việc tăng cường và phòng chống tội phạm trong tình hình mới và phê duyệt Chương trình Quốc gia về phòng chống tội phạm. Một trong những nội dung quan trọng của Chương trình quốc gia về phòng chống tội phạm được đề cập là đề án “Phòng chống tội phạm xâm hại trẻ em, tội phạm trong lứa tuổi vị thành niên” mà Bộ Công an được giao nhiệm vụ chính trong việc chủ trì, phối hợp hoạt động giữa các cấp, các ngành. Ngày 16-3-2000, Bộ Công an đã có Kế hoạch số 323/ BCA để triển khai công tác thực hiện Nghị quyết số 09/1998_NQ/CP và Đề án 04 của Chương trình quốc gia phòng chống tội phạm trong đó nhấn mạnh nhiệm vụ củng cố các lực lượng nghiệp vụ trực tiếp phòng ngừa và đấu tranh chống các loại tội phạm xâm hại trẻ em và tội phạm trong lứa tuổi vị thành niên; phối hợp với các ngành nội chính điều tra, truy tố, xét xử kịp thời các đối tượng phạm tội loại này; đề xuất chủ trương, biện pháp đấu tranh phù hợp trong công tác phòng, chống lại các loại tội phạm này. Công tác đấu tranh chống tội phạm xâm hại tình dục đối với trẻ em trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh đã được tổ chức thực hiện theo các nội dung của Nghị Quyết số 09/1998_NQ/CP và Kế hoạch số 323/BCA. Công an thành phố Hồ Chí Minh đã tăng cường các biện pháp nghiệp vụ nhằm phát hiện nhanh chóng, chính xác và điều tra xử lí nghiêm minh các loại tội phạm xâm hại tình dục trẻ em theo qui định của pháp luật. Tuy nhiên, trong thực tiễn đấu tranh phòng chống tội phạm xâm phạm tình dục trẻ em ở thành phố Hồ Chí Minh trong những năm gần đây và đặc biệt là trong công tác điều tra các vụ án xâm phạm tình dục trẻ em vẫn còn tồn tại những thiếu sót, hạn chế như việc tiến hành các biện pháp nghiệp vụ, biện pháp điều tra và sự phối hợp giữa các lực lượng chưa phát huy hiệu quả. Nhiều khó khăn vướng mắc trong điều tra chưa có biện pháp khắc phục; điều kiện cơ sở vật chất và công cụ, phương tiện hỗ trợ còn thiếu thốn. Cho nên, trước đòi hỏi cấp bách của công tác đấu tranh phòng chống tội phạm trong giai đoạn hiện nay nói chung và tội phạm xâm phạm tình dục trẻ em nói riêng ở thành phố Hồ Chí Minh đặt ra cho Công an thành phố Hồ Chí Minh một trách nhiệm nặng nề. Vì lí do đó, chúng tôi lựa chọn và nghiên cứu đề tài “Điều tra các vụ án về xâm phạm tình dục trẻ em trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh- Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả”. 2. Tình hình nghiên cứu đề tài 2.1 Tình hình nghiên cứu ngoài nước Đây là đề tài mà địa bàn nghiên cứu là thành phố Hồ Chí Minh của Việt Nam. Cho nên, chưa có công trình nghiên cứu khoa học nào về đề tài này được tiến hành nghiên cứu ở nước ngoài . 2.2 Tình hình nghiên cứu trong nước Vấn đề xâm phạm tình dục trẻ em trong những năm vừa qua đã được nhiều cuộc hội thảo và nhiều công trình nghiên cứu dưới các góc độ khác nhau. Đó là: ¬Tháng11/1998 Ban tuyên giáo, Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam đã tổ chức cuộc hội thảo “Truyền thông giáo dục phòng chống lạm dụng tình dục trẻ em”. Báo cáo chuyên đề “Phòng chống lạm dụng và bóc lột tình dục trẻ em trên thế giới” _Vũ Ngọc Bích _ Chuyên viên Văn phòng UNICEF Việt Nam. Báo cáo chuyên đề “Truyền thông, giáo dục, phòng chống lạm dụng tình dục trẻ em” _Phùng Ngọc Hùng _Phó Chủ nhiệm Uỷ ban bảo vệ, chăm sóc trẻ em Việt Nam. Đề tài cấp bộ “Tội phạm xâm phạm tình dục trẻ em ở các tỉnh, thành phố phía nam – Thực trạng và giải pháp phòng ngừa đấu tranh” _ Vũ Đức Trung _ T48. Đề tài cơ sở: “Khởi tố điều tra các tội phạm xâm hại tình dục trẻ em trên địa bàn tỉnh Bình Dương_ Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả” _ Trần Ngọc Đức _ T48. Ngoài ra, còn có một số công trình nghiên cứu về tội phạm trong lĩnh vực này ở Vũng Tàu, Trà Vinh. Tuy nhiên, vấn đề điều tra các vụ án xâm hại tình dục trẻ em trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh thì chưa có công trình nghiên cứu nào đề cập vấn đề này một cách cụ thể. 3.Mục tiêu và nhiệm vụ của nghiên cứu đề tài 3.1 Mục tiêu nghiên cứu Làm rõ thực trạng công tác điều tra các vụ án xâm phạm tình dục trẻ em trên điạ bàn thành phố Hồ Chí Minh của lực lượng CSĐT tội phạm về TTXH để đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả. 3.2 Nhiệm vụ Làm rõ nhận thức chung về trẻ em và bảo vệ các quyền của trẻ em theo các Công ước Quốc tế và Pháp luật Việt Nam. Làm rõ tình hình đặc điểm và những vấn đề liên quan đến công tác điều tra các vụ án xâm phạm tình dục trẻ em ở thành phố Hồ Chí Minh. Làm rõ thực trạng công tác điều tra các vụ án xâm phạm tình dục trẻ em trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Đánh giá ưu khuyết điểm và tìm ra nguyên nhân của những hạn chế, tồn tại trong công tác điều tra để đưa ra những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác điều tra các tội phạm xâm phạm tình dục trẻ em ở thành phố Hồ Chí Minh. 4. Phương pháp nghiên cứu 4.1 Phương pháp chung – Dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, nền tảng là phép duy vật biện chứng của triết học Mác – Lênin. – Xuất phát từ quan điểm, đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về đấu tranh phòng chống tội phạm hình sự nói chung và tội phạm xâm phạm tình dục trẻ em nói riêng trong giai đoạn hiện nay. 4.2 Phương pháp cụ thể – Phương pháp nghiên cứu thực tiễn. – Phương pháp khảo sát thống kê. – Phương pháp phân tích tổng hợp dựa trên các kết quả đã khảo sát, thống kê. – Phương pháp điều tra xã hội học và điều tra điển hình. – Toạ đàm, trao đổi các cán bộ lãnh đạo và cán bộ trực tiếp tham gia đấu tranh chống loại tội phạm này và tham khảo chuyên gia. – Sử dụng các kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học có liên quan đến đề tài đã được công bố. 5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn * Ý nghĩa lý luận – Nghiên cứu một cách có hệ thống và tương đối toàn diện về vấn đề đấu tranh chống tội phạm xâm phạm tình dục trẻ em dưới góc độ hình pháp học. – Đây là tài liệu nghiên cứu có ích cho các cán bộ làm công tác thực tiễn, giảng viên các trường của ngành Công an nói chung và trường Đại học Cảnh sát nhân dân nói riêng, là tài liệu tham khảo bổ ích của sinh viên và học sinh các trường Công an nhân dân. * Ý nghĩa thực tiễn – Thông qua việc nghiên cứu nhằm làm sáng tỏ thực trạng công tác điều tra các vụ án xâm phạm tình dục trẻ em, đánh giá những hạn chế, tồn tại, rút ra những nguyên nhân của hạn chế, tồn tại trong công tác điều tra để giúp cho các cán bộ trực tiếp thực hiện nhiệm vụ điều tra loại tội phạm xâm phạm tình dục trẻ em, tránh được những sai lầm, khắc phục được những hạn chế trong công tác. Đồng thời nội dung nghiên cứu là các chỉ dẫn cụ thễ để vận dụng trong thực tiễn đối với học viên, sinh viên. – Đưa ra các giải pháp cụ thể khắc phục những hạn chế, tồn tại để vận dụng trong thực tiễn công tác điều tra các loại tội phạm này nhằm đạt hiệu quả cao nhất. 6. Phạm vi nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu *Phạm vi nghiên cứu Luận văn tập trung nghiên cứu các tội xâm phạm tình dục đối với trẻ em như hiếp dâm trẻ em, cưỡng dâm trẻ em, giao cấu với trẻ em và dâm ô với trẻ. Địa bàn nghiên cứu là các vụ án xảy ra trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh. Thời gian nghiên cứu là từ năm 2000 đến năm 2004. * Đối tượng nghiên cứu Các vụ án xâm hại tình dục trẻ em và công tác điều tra các tội phạm này của Công an thành phố Hồ Chí Minh. 7. Những điểm mới của đề tài Hệ thống một cách toàn diện từ diễn biến thực tế của tình hình tội phạm xâm phạm tình dục trẻ em đến quá trình tổ chức điều tra các vụ án xâm phạm tình dục trẻ em, đồng thời chỉ rõ những bất cập của cơ quan Cảnh sát điều tra tội phạm về TTXH trong quá trình điều tra làm rõ loại tội phạm này. Phân tích sâu sắc quá trình áp dụng các biện pháp điều tra theo qui định của Bộ luật TTHS để chứng minh tội phạm và người thực hiện hành vi phạm tội. Đưa ra các chỉ dẫn cụ thể phù hợp để áp dụng vào thực tế điều tra loại tội phạm xâm phạm tình dục trẻ em. Dùng các luận cứ khoa học làm rõ mối quan hệ biện chứng giữa lý luận với thực tiễn đấu tranh chống tội phạm trong tình hình hiện nay. 8. Cấu trúc của bản luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, phần nội dung có 3 chương: Chương I: Tình hình, đặc điểm và những vấn đề có liên quan đến công tác điều tra các vụ án xâm phạm tình dục trẻ em trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh Chương II: Thực trạng tổ chức hoạt động điều tra các vụ án xâm phạm tình dục trẻ ở thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2000 đến năm 2004. Chương III: Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác điều tra các vụ án xâm phạm tình dục trẻ em của lực lượng CSĐT tội phạm về TTXH- Công an thành phố Hồ Chí Minh.