1.1 Đặt vấn đề Trong một vài năm, bắt đầu từ1998, giá chứng khoán của các công ty IT (Công nghệthông tin) có hiện tượng tăng và theo sau bởi một sựxuống giá đột ngột tương ứng vào tháng 3 năm 2000. ChỉsốNASDAQ tăng 170% trong suốt thời kỳtừ mùa thu năm 1998 đến tháng 3 năm 2000. Vào tháng 2 năm 2001 chỉsốNASDAQ đã giảm một nửa thịgiá của nó so với đỉnh điểm vào tháng 3 năm trước. Cũng trong thời gian trên chỉsốchứng khoán Stockholm (The Stockholm Stock Exchange’s All Share Index – SAX) tăng 118% và vào tháng 11 năm 2001 giá trịcủa nó giảm 43%. Trong khi đó ởthịtrường chứng khoán Việt Nam, đỉnh điểm của sự”kỳvọng” là VN-Index đã lên đến 1.170,67 điểm vào ngày ngày12-3-2007 – mức kỷlục cho đến tận hôm nay, tăng hơn 55% so với phiên cuối cùng của năm 2006 (VN-Index ở mức 751,77 điểm vào ngày 29-12-2006), và rồi thịtrường đi xuống. Đến quý 4, VN-Index với xu hướng tiếp tục giảm điểm với đáy là 286.85 vào ngày 10/12/2008 và đây cũng là mức đáy của năm 2008. Đáy của quý này giảm 29,97% so với đáy của quý 3 và giảm 21,63% so với đáy của quý 2. VN-Index đóng cửa vào ngày 31/12/2008 là 315,62 điểm giảm 73,04% so với đỉnh của VN-Index (giá đóng cửa ngày 12/3/2007 với 1170,67 điểm và giảm 65,73% so với ngày đầu năm 2008. Bong bóng đầu cơnày đã khiến xuất hiện nhiều câu hỏi thú vị. Nhân tốnào hay trường hợp nào đã ảnh hưởng đến hành vi của các tổchức và cá nhân đầu tư vào thời điểm năm 2007? Sao mà bong bóng đầu cơcó thểphát triển được trong một tình trạng nhưvậy? Phần lớn nhà đầu tưtham gia thịtrường dường như đã nhận ra sựtồn tại và sựnghiêm trọng của bong bóng đầu cơnhưng bất chấp điều đó họtiếp tục hoạt động đầu tưmặc dù họ đã nhận ra nguy cơsụp đổ đang gần kề. Cái gì đã gây ra bong bóng đầu cơvà mởrộng hơn những hành vi sai lầm nào của thịtrường đã góp phần gây ra hiện tượng này? Việc tìm ra những nhân tốgây ra bong bóng đầu cơcó thểnào giúp ta giảm được thiệt hại với một sựcốtương tựnhư vậy có thểxảy ra ởtương lai? Đó là một vài trong rất nhiều câu hỏi đã làm nên dàn ý cho luận văn này. 1.2 Sựcần thiết nghiên cứu Trong suốt những năm qua thịtrường chứng khoán có tính tăng cường biến động và không ổn định. Các thịtrường tài chính thống nhất luôn bị ảnh hưởng bởi các vấn đề đột biến tầm vĩmô mà gây ra ảnh hưởng thịtrường quy mô toàn cầu. Theo quan điểm của một nhà đầu tư, điểm yếu của thịtrường là ởchỗkhông dự đoán được và không chắc chắn được, vì những điều kiện của thịtrường không luôn phán đoán được chỉvới sựhỗtrợcủa các công cụvà thước đo tài chính. Những người tham gia thịtrường thì luôn dựa vào tính hiệu quảcủa thịtrường và hành vi hợp lý của các nhà đầu tưkhác đểra quyết định. Tuy nhiên, ý kiến dựa vào các nhà đầu tư, những người mà luôn muốn tối đa hóa lợi ích của mình và thểhiện tài tự kiểm soát hoàn hảo, trởnên không hiệu quả. Trong suốt những năm gần đây, có nhiều dẫn chứng cho thấy thịtrường thiếu hiệu quảdo những nhận định sai lệch của nhà đầu tư. Những phương pháp dựa trên những dự đoán hoàn hảo, phân tích kỹthuật hay phân tích cơbản và những quyết định đầu tưcó cơsởhợp lý của những người khác trong thịtrường thì quá phi hiện thực ởthịtrường chứng khoán toàn cầu ngày nay. Tài Chính Hành Vi là một hệthuyết kinh tế đòi hỏi phải hiểu và dự đoán được những ẩn ý trong hệthống thịtrường tài chính của việc đưa ra những nhận định tâm lý (Olsen, 1998). Bằng cách hiểu hành vi của con người và cơchếtâm lý khi đưa ra các quyết định tài chính, những mẫu tài chính chuẩn có thể được nâng cao đểphản ánh và giải thích tốt hơn thực tếphát triển của thịtrường ngày nay.