Trong thời gian vừa qua, chúng ta đã phát hiện nhiều trường hợp lạm dụng các chất giả đạm trong thực phẩm, gây ra những hậu quảvô cùng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí đến cảtính mạng của người tiêu dùng. Hơn thếnữa, do nguyên liệu có các chất giả đạm làm ảnh hưởng xấu đến thương hiệu thực phẩm của nước nhà, làm cho người tiêu dùng có tâm lý thích các loại thực phẩm nhập khẩu. Trong năm 2007, đã có tình trạng ngoại sinh urea vào nước mắm [19] . Trong năm 2008, lại tiếp tục phát hiện nguyên liệu sữa bịpha thêm melamine [18] . Trong tương lai, chúng ta có thểphát hiện ra một trong các loại thực phẩm, mà chúng ta đang dùng, có chứa các chất giả đạm độc hại. Nguyên nhân làm cho các cơquan quản lý thịtrường hay các công ty không thểphát hiện kịp thời các chất giả đạm trong thực phẩm hay nguyên liệu, là do các phương pháp đo lường hàm lượng đạm đang dùng hiện nay (chủyếu là phương pháp Kjehdahl) không thểphân biệt được các loại hợp chất có chứa đạm dinh dưỡng hay các chất giả đạm không dinh dưỡng. Qua tìm hiểu, chúng tôi cũng được biết, khi công nghệthực phẩm phát triển, hầu hết các nước trên thế giới đều phải đối mặt với tình trạng nhưchúng ta hiện nay. Trước tình trạng này, tổ chức FAO đã đềra giải pháp đánh giá chất lượng đạm của thực phẩm theo ba chỉ tiêu: một là đạm thô xác định theo phương pháp Kjeldahl với hệsốqui đổi là 6.25, hai là đạm dinh dưỡng bằng tổng các dạng amino acid (gồm tựdo, peptide, protein), ba là thành phần tỉlệgiữa các loại amino acid [16] . Khi có được ba chỉtiêu đạm này, cơquan quản lý dễdàng khoanh vùng các loại thực phẩm đểxửlý, hay khuyến cáo cho người tiêu dùng chống lại các loại thực phẩm có chất giả đạm một cách kịp thời, chính xác; các công ty dễdàng tìm các nguyên liệu phù hợp, kiểm soát được chất lượng sản phẩm, nâng cao thương hiệu . Tuy nhiên, sốlượng phòng thí nghiệm có các thiết bịchuyên dụng như: máy phân tích amino acid chuyên dụng, HPLC-MS. để đo lường đủba chỉtiêu này còn quá ít. Theo thông tin chúng tôi biết, toàn khu vực phía nam, chỉcó ba trung tâm có thểnhận mẫu đo lường thành phần tỉlệgiữa các loại amino acid. Đứng trước thực trạng trên, chúng tôi đã cốgắng tìm hiểu các phương pháp xác định amino acid. Qua đó, phương pháp sắc ký lỏng là phương pháp được dùng nhiều và trởthành phương pháp tiêu chuẩn cho phân tích amino acid. Việc phân tách nhiều amino acid bằng kỹthuật sắc ký lỏng là một bài toán đã có rất nhiều lời giải, mỗi lời giải có những ưu, nhược điểm khác nhau. Tuy nhiên, công việc này vẫn là vấn đề được quan tâm đầu tưcho đến hiện nay. Các bước cải tiến phương pháp HPLC [11]có thể được tóm tắt nhưsau • Trước năm 1986, phát triển phương pháp sắc ký trao đổi cation • Từnăm 1986, phát triển phương pháp sắc ký pha đảo • Gần đây, phát triển cột chuyên dụng phối hợp nhiều cơchếtách (mix-mode) • Khi thiết bịHPLC-MS ra đời, các hệHPLC-MS được ứng dụng đểphân tích các amino acid. Hai kỹthuật hiện đại đã được khai triển ởcác trung tâm phân tích lớn của nước ta, nhưng giá thành phân tích còn quá cao do phải khấu hao cho các thiết bịchuyên dụng. Từkhoảng năm 2003, kỹthuật ghép cặp ion trên cột pha đảo đã được chứng minh có thểtạo ra cơchếtrao đổi ion động [13] . Vì vậy, chúng tôi mong muốn xây dựng một quy trình đo lường thành phần các amino acid (phân tách và định lượng) trên cột pha đảo theo kiểu phối hợp cơchế động giữa cơchếpha đảo và trao đổi ion động học đểthay thếcho phương pháp đa cơchếtĩnh dựa trên cột tách chuyên dụng. Khi thiết lập được phương pháp mới này có độ đúng và độchính xác cao, thì có thểthay thếcho các phương pháp dựa trên các thiết bịchuyên dụng, đểgiảm giá thành kiểm nghiệm. Quan trọng hơn, các phòng kiểm nghiệm có thểdễdàng ứng dụng quy trình này đểkiểm nghiệm thực phẩm, góp phần bảo vệsức khỏe người tiêu dùng, và thương hiệu thực phẩm Việt nam.