1.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI. 1.1 Hoa Kỳ là quốc gia đầu tiên trong lịch sử nhân loài trở thành một đế chế mang tính toàn cầu, nhờ có sức mạnh tổng hợp nên Hoa Kỳ đã trở thành chủ nhân của thế kỷ XX, lãnh đạo một cách không tranh cãi trong thế giới tư bản. Nhưng sang thế kỷ XXI tình hình thế giới có những biến động không giống như thế kỷ XX, đó là sự sụp đổ của Liên Xô và hệ thống XHCN ở Đông Âu đã làm cho trật tự thế giới bị phá sản, trong khi một trật tự thế giới mới còn chưa kịp định hình thì các nước mới trỗi dậy cũng ra sức gây khó dễ cho Mỹ trong việc muốn định đoạt toàn bộ thế giới và biến thế giới trở thành khuôn mẫu của Mỹ, vậy sức mạnh của Mỹ trong thế kỷ XXI có còn đủ sức để tiếp tục lãnh đạo thế giới nữa hay không? 1.2 Sự vươn lên của Trung Quốc là điểm nhấn của lịch sử nhân loài trong thế kỷ XXI và khiến người ta có những phán đoán về cuộc chuyển đổi quyền lực thứ ba trong lịch sử 500 năm trở lại đây của loài người sẽ chuyển từ Mỹ sang cho Trung Quốc. Xuất phát từ những vấn đề mang tính thời sự đó khiên chúng ta cần phải nhìn nhận lại sức mạnh của Mỹ trong thế kỷ mới và cần phải làm sáng tỏ những tham vọng của chính quyền Hoa Kỳ trong thế kỷ XXI. Do đó chúng tôi chọn vấn đề: Tham vọng của Mỹ trong thế kỷ XXI làm vấn đề nghiên cứu. 2. LỊCH SỬ NGHIÊN CỨU VẤN ĐỀ. Mỹ là một siêu cường còn đang duy trì vai trò lãnh đạo của mình trong thời đại ngày nay, sự phát triển của Mỹ cũng chính là một phần đóng góp cho sự phát triển của thế giới, do đó nghiên cứu về Mỹ trong thế kỷ XXI cũng là một phần của lịch sử nhân loại đương đại. Việc nghiên cứu về Mỹ trong thế kỷ XXI được nhìn nhận dưới nhiều góc độ khác nhau và còn nhiều ý kiến trái chiều nhau xung quanh vấn đề quyền lực, sức mạnh và tham vọng của Mỹ trong thế kỷ mới. Đối với các học giả nước ngoài: Tác giả Emmanuel Tood trong cuốn Hậu Đế Chế xuất bản 2004 đã đặt ra câu hỏi trong “thế kỷ XXI, nước Mỹ tốt hay xấu, mạnh hay yếu, là siêu cường duy nhất hay đang trên đà tan rã?” [5, tr. 5] với nhãn quan chính trị sắc bén của mình tác giả khẳng định chiến lược của Mỹ tự cho mình là siêu cường quốc duy nhất đã trở thành mối đe dọa cho nền hòa bình toàn thế giới, đồng thời với việc đưa ra các bảng so sánh, các số liệu một cách khoa học, tác giả đã tập trung phân tích các yếu tố làm tan rã đế chế Mỹ hiện nay và tác giả còn đề ra một sô giải pháp nghiên cứu mang tính chiến lược có giá trị nghiên cứu cao. Tuy nhiên tác giả Emmanuel Tood mới chỉ đưa ra các cơ sở số liệu về các lĩnh vực của Mỹ và dựa vào sự trỗi dậy của các quốc gia như Nga, Trung Quốc hay Ấn Độ, dựa vào tính bất ổn của nguồn lực ở Mỹ để khẳng định sự tan ra của Mỹ, tác giả chưa thực sự đi sâu vào các vấn đề chiến lược của Mỹ trong việc duy trì sức mạnh của mình, chưa tìm hiểu những giải pháp của Mỹ trong tương lai, cũng như tác giả chưa thấy được tính hai mặt, tính bất ổn của các đối thủ của Mỹ Tác giả Merryl Wyn Davies trong cuốn: Người Mỹ tự hỏi vì sao người ta gét nước mỹ?, xuất bản năm 2004 với việc đặt ra câu hỏi như trên tác giả đã đi vào khai thác tình hình nước Mỹ kể từ sau khi nổ ra vụ khủng bố ngày 11 – 9 – 2001 và bằng các lập luận của mình, ông đã xây dựng lại hình ảnh một nước Mỹ nhiều tiền bạc và quyền uy nhưng tiềm ẩn không ít những bất ổn, hình ảnh một nước Mỹ với âm mưu thôn tính và là bá chủ toàn cầu, đồng thời ông cũng cho rằng những tham vọng của Mỹ cũng như những uy quyền mà Mỹ có được đã dẫn đến người ta ghét nước Mỹ. Tuy nhiên thông qua câu hỏi Người Mỹ tự hỏi vì sao người ta ghét nước Mỹ cũng làm sáng tỏ hơn những tham vọng bá quyền của Mỹ. Tác giả Fareed Zakari trong cuốn Thế giới hậu Mỹ xuất bản năm 2009 đã có cái nhìn toàn diện hơn về sức mạnh cũng như quyền lực của nước Mỹ trong giai đoạn hiện nay, trên cơ sở phân tích các nguồn lực của Mỹ, cũng như thấy được triển vọng của các nước đang phát triển, cạnh tranh với Mỹ, ông đã khẳng định hiện nay, nước Mỹ vẫn là siêu cường quốc tế, thế nhưng vị trí độc tôn này đang bị lung lay bởi sự trỗi dậy của các quốc gia thuộc phần còn lại của thế giới như Trung Quốc, Ấn Độ , tuy nhiên ông cũng khẳng định cuộc chuyển giao quyền lực này còn phải kéo dài trong tương lai vì tính bất ổn của các quốc gia mới trỗi dậy đó. Đối với các học giả trong nước: Việc tập trung nghiên cứu về Mỹ chủ yếu là các công trình khoa học, các bài báo khoa học được đăng trên tạp chính Châu Mỹ ngày nay, các tác giả như: Nguyễn Vũ Tùng trong bài viết, “Chiến lược toàn cầu của Mỹ sau chiến tranh lạnh”, (số 04, năm 2008), hay bài “Cuộc thảo luận về sức mạnh khôn ngoan và ảnh hưởng của nó tới chính sách đối ngoại của Mỹ dưới chính quyền Obama”, đã phân tích các chiến lược cũng như các tham vọng của Mỹ trong đường lối ngoại giao của Mỹ với mưu đồ duy trì sự thống thế giới của Mỹ, tác giả Đỗ Trọng Quang trong bài, “Chiến lược hải quân Mỹ trong thời đại mới”, Châu Mỹ ngày nay, (số 08) năm 2009 cũng nói lên những tham vong vè quân sự của Mỹ trong thế kỷ mới. Trên cơ sở những công trình đã được công bố như trên là một phần đóng góp không nhỏ cho quá trình hoàn thành đề tài: Tham vọng của Mỹ trong thế kỷ XXI.