1.1. Lý do chọn đềtài Cùng với sựphát triển của nền công nghệthông tin, nhu cầu vềnâng cao chất lượng dịch vụcho các hệthống mạng, đặc biệt là các hệthống mạng cục bộkhông dây (Wireless LAN – WLAN) ngày càng được quan tâm. Mạng không dây với nhiều ưu điểm nhưkhảnăng triển khai dễdàng, thuận tiện, tiết kiệm thời gian và tiền bạc đang được các tổchức và doanh nghiệp quan tâm. Các điểm truy cập Internet không dây nởrộ ởViệt Nam không chỉtrong các tập đoàn, tổng công ty, doanh nghiệp lớn mà ta có thểdễdàng tìm thấy cảtrong những quán cafe Wi-Fi,nhà hàng, khách sạn chứng tỏtính ưu việt của nó so với các hệthống mạng có dây truyền thống. Mạng cục bộkhông dây (WLAN), còn gọi là mạng Wi-Fi, không còn là lãnh địa riêng cho máy tính xách tay hay thiết bịtrợgiúp cá nhân số(PDA) nữa. Với sự phát triển nhanh chóng vềcông nghệ, giờ đây người dùng tại Việt Nam có thểkết nối Internet miễn phí bằng ĐTDĐ, Pocket PC và các thiết bịtrợgiúp cá nhân thông qua Wi-Fi. Đây là một lĩnh vực đầy tiềm năng và được dựbáo sẽtăng trưởng cao trong các năm tới. Theo tạp chí TechWorld (Mĩ), thịtrường Wi-Fi sẽtăng gấp ba trong 4 năm tới. Lượng chipset dùng cho mạng cục bộkhông dây được xuất xưởng sẽtăng từ 140 triệu năm 2005 lên 430 triệu vào 2009. Theo hãng nghiên cứu In-Stat, động lực chính cho sựtăng trưởng này là nhu cầu dùng máy tính di động, bộ định tuyến không dây và các cổng kết nối gia đình. “Trong 5 năm qua, thịtrường thiết bịmạng không dây cục bộ được thúc đẩy chủyếu bởi các sản phẩm truyền thống và tính năng Wi-Fi nhúng trong máy tính di động”, Gemma Tedesco, chuyên gia phân tích của In-Stat, cho biết. “Tuy nhiên, thực tế đang có sựchuyển biến mạnh mẽvới sựxuất hiện ngày càng nhiều các loại sản phẩm mới nhưmáy chơi game dạng console hoặc dạng bỏtúi, điện thoại và máy in di động”. Tổng doanh sốchipset mạng không dây năm ngoái được ước tính đạt khoảng 1 tỷUSD với ba nhà cung cấp hàng đầu là Broadcom, Atheros và Intel. In-Stat cho rằng, trong năm 2007 và 2008, mảng thịtrường điện thoại di động sẽtăng trưởng mạnh nhờxu hướng tích hợp tính năng Wi-Fi trong các sản phẩm này. Tuy nhiên, hệthống mạng không dây cục bộcũng có những đặc điểm khách quan khiến cho việc đảm bảo chất lượng cho dịch vụgặp nhiều khó khăn hơn so với các hệthống mạng có dây truyền thống. Sựxã hội hóa công nghệthông tin cũng khiến các các dịch vụtrước đây tưởng nhưxa xỉcũng dần trởnên phổbiến và được triển khai đại trà, nhất là những dịch vụ đòi hỏi truyền ởthời gian thực nhưvoice, audio, video, VoIP. Nhưvậy bên cạnh xu hướng xã hội hoá ứng dụng của công nghệthông tin và ứng dụng công nghệthông tin vào mọi mặt của cuộc sống, một yêu cầu tất yếu nảy sinh là phải làm sao kiểm soát và đảm bảo được chất lượng dịch vụmạng đã cung cấp. Theo thông tin trên tạp chí Bưu chính viễn thông số22 năm 2006 đăng, BộBưu chính Viễn thông (BBCVT) và Công nghệthông tin (CNTT) đã công bốmột sốloại dịch vụviễn thông bắt buộc phải quản lý chất lượng bao gồm: dịch vụ điện thoại trên mạng điện thoại công cộng; dịch vụ điện thoại di động mặt đất công cộng; dịch vụ truy nhập Internet gián tiếp qua mạng điện thoại công cộng; dịch vụkết nối Internet; dịch vụtruy nhập Internet ADSL; dịch vụ điện thoại trên mạng vô tuyến nội thịcông cộng PHS. Sáu loại hình dịch vụtrên bắt buộc phải quản lý chất lượng theo Dựthảo quy định vềquản lý chất lượng dịch vụ, mạng viễn thông thay thếcho Quyết định số 177/2003/QĐ-BBCVT đang được BộBCVT soạn thảo. Chính do những nhận định trên, việc nghiên cứu tìm hiểu các cơchế đảm bảo chất lượng dịch vụcũng nhưcác cơchếgiám sát đánh giá chất lượng dịch vụvừa là yêu cầu vừa là động lực đểtôi quyết định lựa chọn đềtài “Nghiên cứu phương pháp phân tích và đánh giá chất lượng dịch vụcho mạng không dây cục bộdựa trên chuẩn IEEE 802.11”. 1.2. Mục đích của luận văn Nghiên cứu lịch sửphát triển của mạng cục bộkhông dây. Tìm hiểu các cơ chếhỗtrợchất lượng dịch vụcho các hệthống mạng không dây từ đó đưa ra được các ưu nhược điểm của từng cơchế. Từcác nhận định vềmặt lý thuyết nêu trên, tiến hành kiểm nghiệm lại bằng cách sửdụng phần mềm ns-2 mô phỏng hoạt động hỗtrợ chất lượng dịch vụ. Áp dụng các kết quảthu được từthực nghiệm từ đó đưa ra các chiến lược sửdụng các cơchếhỗtrợchất lượng dịch vụphù hợp cho các hệthống mạng không dây trong các tình huống khác nhau. 1.3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu là các cơchếhỗtrợchất lượng dịch vụcủa các hệthống mạng cục bộkhông dây bao gồm DCF, PCF, EDCF, Blackburst . Sau khi tìm hiểu, tôi nhận thấy rằng đối với các hệthống mạng cục bộkhông dây, chỉcó hai tầng dưới cùng trong mô hình 7 tầng OSI là có sựkhác biệt so với các hệthống mạng cục bộ dùng dây (Ethernet). Ngay cảtrong tầng liên kết dữliệu (Data Link), chỉcó tầng con quản lý truy cập môi trường lan truyền (MAC) là có sựthay đổi, tầng LLC (Logical Link Control) vẫn được giữnguyên. Từtầng mạng trởlên trong mô hình 7 tầng OSI, các cơchếvà giao thức vẫn được giữnguyên như đối với Ethernet. Bản thân hai tầng dưới cùng lại có ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng dịch vụmạng cục bộkhông dây và thực tếchủyếu các nghiên cứu đảm bảo chất lượng dịch vụcủa hệthống mạng cục bộkhông dây đều tập trung nghiên cứu các cơchếthực thi trằn hai tầng này. Do vậy, dù đềtài là nghiên cứu các phương pháp đảm bảo và đánh giá chất lượng dịch vụcho mạng cục bộkhông dây nhưng thực chất là nghiên cứu và đánh giá các cơchế hỗtrợchất lượng dịch vụcho các hệthống mạng cục bộkhông dây thực hiện trên tầng con quản lý truy cập môi trường lan truyền (MAC) của tầng liên kết dữliệu (Data Link). 1.4. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đềtài Nghiên cứu và đềxuất phương pháp phân tích và đánh giá chất lượng dịch vụ thích hợp của các hệthống mạng cục bộkhông dây dựa trên chuẩn 802.11. Với mỗi phương pháp nêu ra các đặc điểm, ưu nhược điểm và các tình huống nên áp dụng để có hiệu quảnhất. Kết quảnghiên cứu có thểáp dụng vào việc đánh giá chất lượng dịch vụcủa các hệthống mạng cục bộkhông dây của các tổchức, doanh nghiệp có triển khai hệ thống WLAN. 1.5. Nội dung của luận văn Bản luận văn gồm 6 chương: Chương I. Mở đầu Chương II. Tổng quan vềmạng cục bộkhông dây Chương III. Kĩthuật đánh giá chất lượng dịch vụmạng truyền thống Chương IV. Tổng quan vềchuẩn 802.11 và vấn đề đánh giá chất lượng dịch vụ mạng cục bộkhông dây Chương V. Các kĩthuật đánh giá chất lượng dịch vụmạng cục bộkhông dây Chương VI. Đánh giá thửnghiệm, kết luận và những đềxuất trong tương la