Vai trò của cộng đồng dân cưngày càng được quan tâm nhiều hơn trong công tác quy hoạch cải tạo đô thị. Có nhiều những phương pháp quy hoạch mới ra đời những năm gần đây nhằm thay thếphương pháp quy hoạch truyền thống. Mục tiêu và cách thức triển khai quy hoạch hướng đến việc tạo điều kiện và cơchế tham gia nhiều hơn cho các thành phần xã hội. Sựtham gia của người dân ởnhiều cấp độkhác nhau tùy theo tính chất của các dựán quy hoạch. Đối với các dựán tái phát triển đô thị, kèm di dân và tái định cư, vai trò của cộng đồng dân cưkhông chỉnhìn nhận ởmức độhợp tác và chấp hành, mà cao hơn người dân phải được trao quyền quyết định trong các hoạt động di dời, tổchức và ổn định cuộc sống. Chính quyền có vai trò thiết lập cơchế, hành lang pháp lý đểkiểm soát các hoạt động theo đúng luật pháp của nhà nước. Đã có nhiều ví dụthực tiễn ởViệt Nam được xem là điểm sáng vềtăng cường tính chủ động của người dân trong dựán tái phát triển. Bài viết nghiên cứu dưới đây đềcập tới vai trò của cộng đồng dân cư trong các dựán tái phát triển kèm di dân, tái định cư, cũng nhưkinh nghiệm từcác dựán đã thành công ởThành phốHồChí Minh và Hà Nội đểlàm sáng tỏnhững quan điểm đưa ra.