Từ sau khi tiến hành “cải cách và mở cửa” (1978) đến nay, Trung Quốc – một quốc gia khổng lồ với diện tích đứng thứ 3 thế giới và dân số đông nhất thế giới, đã đạt đ-ợc những b-ớc tiến dài, ngoạn mục trên tất cả các lĩnh vực: kinh tế, chính trị, quân sự, ngoại giao Mục tiêu chiến l-ợc của Trung Quốc là trong khoảng 20 năm đầu thế kỷ XXI tập trung toàn lực xây dựng toàn diện xã hội khá giả với trình độ cao hơn (Tiểu Khang) và đến khoảng giữa thế kỷ Trung Quốc sẽ cơ bản hoàn thành hiện đại hoá, trở thành một n-ớc XHCN giàu mạnh dân chủ, văn minh, tiến tới là một siêu c-ờng thế giới. Mỹ hiện vẫn đang giữ vị trí siêu c-ờng duy nhất với nền kinh tế mạnh nhất, lực l-ợng quân sự, khoa học kỹ thuật, công nghệ tiên tiến và hùng hậu nhất thế giới. Mỹ luôn có m-u đồ làm bá chủ thế giới. Cùng với các trung tâm sức mạnh chủ yếu khác thì Trung Quốc và Mỹ đã và đang tạo nên cục diện thế giới đơn cực và đa cực. Quan hệ Trung – Mỹ chi phối và tác động trực tiếp đến hoà bình ổn định và phát triển của thế giới. Kể từ khi b-ớc vào thế kỷ XXI, nhất là sau Đại hội lần thứ XVI của Đảng Cộng sản Trung Quốc (tháng 11- 2002) với thế hệ lãnh đạo mới, quan hệ Trung – Mỹ tuy vẫn còn quanh co, phức tạp, nh-ng ổn định và phát triển là xu thế quan hệ Trung – Mỹ hiện nay. Mục tiêu chiến l-ợc của Trung Quốc Đại hội lần thứ XVI Đảng Cộng sản Trung Quốc diễn ra từ ngày 8 đến 14 – 11-2002 trong lúc tình hình thế giới có nhiều diễn biến phức tạp mới. Xu thế đa cực hoá và toàn cầu hoá đang có những phát triển quanh co, tiến bộ khoa học kỹ thuật thay đổi hàng ngày, cạnh tranh sức mạnh tổng hợp giữa các n-ớc ngày càng gay gắt , thế chiến l-ợc quốc tế là “nhất siêu đa c-ờng”. Trung Quốc đ-ợc Mỹ coi là “đối thủ cạnh tranh” và áp dụng chính sách “tiếp xúc trong bao vây ngăn chặn”. Quan hệ Trung – Mỹ xấu đi do nhân tố Đài Loan và một số nhân tố khác. Trung Quốc phải đối mặt với “xu thế toàn cầu hoá” kinh tế. Vì vậy, Trung