Vào năm 1932, hạt nơtron được phát hiện lần đầu tiên bởi Chadwick từthí nghiệm chiếu Berylium bằng hạt anpha ( ) 12 9 , Be n C α [7]. Kểtừ đó, nền khoa học và công nghệhạt nhân đã phát triển vượt bậc với nhiều thành tựu to lớn. Các phản ứng hạt nhân của nơtron với vật chất có vai trò quan trọng hàng đầu trong các lĩnh vực nghiên cứu phát triển và ứng dụng của khoa học kỹthuật hạt nhân, phục vụsựphát triển chung của nền kinh tếxã hội ở nhiều nước trên thế giới nhưphục vụsản xuất năng lượng, sản xuất đồng vịphóng xạ, nghiên cứu môi trường, nông nghiệp, công nghiệp, y học hạt nhân, công nghệ vật liệu mới,. Một trong các thực nghiệm quan trọng và phổbiến của vật lý nơtron là nghiên cứu phản ứng hạt nhân và các hiệu ứng tương tác của nơtron với vật chất trên cơsởcác chùm nơtron đơn năng từlò phản ứng hạt nhân bằng kỹthuật phin lọc. Các hướng nghiên cứu cơ bản và ứng dụng trên các chùm nơtron phin lọc từlò phản ứng có thể được liệt kê như sau [9, 10] : Đo sốliệu tiết diện nơtron toàn phần với có độchính xác cao (0.1 – 0.01%), Đo đặc trưng phổ phát xạ gamma từ phản ứng bắt nơtron của các vật liệu khác nhau, Đo tiết diện bắt bức xạnơtron, Nghiên cứu thực nghiệm vềtỉsốIsomer, Nghiên cứu hiệu ứng Doppler, Nghiên cứu sự ảnh hưởng của bức xạlên tính chất vật liệu, Chụp ảnh bằng nơtron, Nghiên cứu phương pháp xạtrị(BNCT: Boron Neutron Capture Therapy), Phân tích kích hoạt gamma tức thời (PGNAA), Phát triển dòng thông lượng chuẩn cho mục đích chuẩn liều nơtron, Định chuẩn năng lượng cho ống đếm tỷlệprôton giật lùi. Chất lượng của dòng nơtron đơn năng là một trong những yếu tốquyết định đến độ chính xác của các kết quảthực nghiệm. Đểtạo ra các nguồn nơtron đơn năng người ta đã ứng dụng các kỹthuật khác nhau như: kỹthuật phin lọc, kỹthuật tán xạtinh thể, phương pháp thời gian bay,.v.v . Trong đó, kỹthuật sửdụng các phin lọc nơtron khác nhau trên cơsởcác kênh ngang của lò phản ứng đểtạo ra các dòng nơtron có năng lượng đơn năng, có độphân giải năng lượng tốt và thông lượng lớn là một trong những phương pháp hiệu 3 quả đáp ứng được các yêu cầu nêu trên. Kỹthuật phin lọc nơtron đã được áp dụng rộng rãi ởnhiều quốc gia trên thếgiới như: Ukraina, Mỹ, Nhật, Việt Nam,. Ngày nay, với kỹthuật này người ta đã tạo ra các dòng nơtron nhiệt và đơn sắc trong vùng năng lượng từkeV đến vài MeV [14, 17] . ỞViệt Nam, từnhững năm 1990, kỹthuật phin lọc đã được áp dụng thành công tại lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt đểtạo ra các dòng nơtron phin lọc nhiệt, 55keV và 144keV phục vụcác nghiên cứu về đo đạc thực nghiệm sốliệu hạt nhân, phân tích nguyên tốbằng phương pháp PGNAA, chụp ảnh nơtron và đào tạo cán bộ. Trong bối cảnh hiện nay, nước ta đang tiến đến sản xuất điện nguyên tửvà tăng cường phát triển các ứng dụng phi điện năng của khoa học và kỹthuật hạt nhân, phục vụsựphát triển chung của nền kinh tếxã hội. Đểgóp phần nâng cao tiềm lực vềcơsởnghiên cứu vật lý hạt nhân và đào tào nhân lực, việc nghiên cứu phát triển một sốdòng nơtron phin lọc đơn năng mới trên cơsởcác kênh ngang xuyên tâm số4 của lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt đã được thực hiện. Nội dung chính của chuyên đề được trình bày trong bốn chương bao gồm: Chương 1:Tổng quan: Nghiên cứu cơsởlý thuyết vềcách tạo ra dòng nơtron đơn năng bằng kỹ thuật phin lọc. Chương 2: Mô phỏng các dòng nơtron phin lọc: Sử dụng chương trình Monte Carlo MCNP5 đểmô phỏng phổnơtron đơn năng sau phin lọc. Chương 3:Kết quả tính toán các dòng nơtron phin lọc đơn năng. Chương 4:Thực nghiệm đo các thông số đặc trưng của các dòng nơtron.