Bảo hiểm xã hội là một bộ phận quan trọng của chính sách an sinh xã hội của mọi quốc gia nhằm bảo đảm về thu nhập cho người lao động trong những trường hợp bị ốm đau, thai sản, tai nạn lao động- bệnh nghề nghiệp, hết tuổi lao động, chết. Thông qua việc áp dụng các cơ chế điều tiết, phân phối lại thu nhập giữa các khu vực kinh tế và các nhóm dân cư, BHXH góp phần đảm bảo công bằng xã hội. Nhà nước với mọi điều kiện vật chất của toàn xã hội và mọi công cụ cần thiết để đảm nhiệm vai trò quản lý vĩ mô mọi hoạt động kinh tế xã hội trên phạm vi cả nước, trong đó có BHXH. Tại Việt Nam, BHXH được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm. Quỹ BHXH độc lập với ngân sách Nhà nước, hoạt động theo cơ chế đóng- hưởng, do đó càng nhiều người tham gia và đóng góp thì quy mô quỹ càng tăng. Tuy nhiên, hiện nay tỷ lệ bao phủ của BHXH hiện nay chưa tới 1/5 lực lượng lao động. Riêng BHXH bắt buộc, tỷ lệ bao phủ chỉ đạt 11,22% năm 2003, tăng lên 17,5% năm 2007, và 24% năm 2017 so với dân số trong lực lượng lao động, 28% lực lượng lao động trong độ tuổi [2]. Tình trạng vi phạm pháp luật về tham gia và đóng góp vào quỹ BHXH còn phổ biến thể hiện ở việc các DN không đăng ký tham gia BHXH, đăng ký không đủ số lao động thuộc diện tham gia, đóng không đúng mức tiền lương NLĐ thực nhận. Đây không chỉ là những nguyên nhân cơ bản dẫn tới mất cân đối quỹ BHXH, mà còn ảnh hưởng tới sự công bằng giữa NLĐ thuộc các thành phần kinh tế khác nhau.