Bệnh Lở mồm long móng (LMLM) là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm của động vật móng guốc chẵn như: trâu, bò, lợn, dê, cừu, hươu, nai,. Bệnh có khả năng lây lan nhanh, ở phạm vi rộng, không chỉ do tiếp xúc giữa động vật khỏe với động vật mắc bệnh mà còn qua nhiều đường khác nhau, kể cả qua không khí. Vì vậy, bệnh thường phát thành dịch và gây thiệt hại lớn cho ngành chăn nuôi, ảnh hưởng đến kinh tế xã hội, môi trường của nhiều nước trên thế giới. Do tính chất nguy hiểm nên bệnh LMLM được Tổ chức Thú y thế giới – OIE đưa vào danh mục các bệnh truyền nhiễm ở nhiều loài động vật, có tầm quan trọng đối với thương mại quốc tế và bắt buộc các nước thành viên phải khai báo (OIE, 2011). Tại Việt Nam, đến nay bệnh đã xuất hiện, lưu hành và gây bệnh ở gia súc trên 100 năm (Nguyễn Vĩnh Phước, 1978). Giai đoạn đầu, bệnh xuất hiện và gây dịch ở phạm vi nhỏ, nhưng sau đó lây rộng ra phạm vi cả nước. Bệnh do vi rút type O gây ra, diễn biến có quy luật, thường 2-3 năm lập lại một lần. Từ cuối năm 2003, vi rút LMLM type A xuất hiện ở Thuận Hải; từ năm 2005, vi rút LMLM type Asia 1 đồng xuất hiện ở Lào Cai và Khánh Hòa, diễn biến dịch trở lên phức tạp, giảm tính mùa vụ. Trong những năm trước đây, đã có nhiều công trình nghiên cứu về đặc điểm dịch tễ (Văn Đăng Kỳ, 2002; Trần Hữu Cổn, 1996; Thái Thị Thủy Phượng, 2008), đặc điểm của vi rút LMLM (Phan et al., 2010a; Phan et al., 2010b), sự phân bố và lưu hành của vi rút LMLM tại duyên hải miền Trung (Nguyễn Văn Hưng, 2012), trong từng giai đoạn, đã góp phần vào việc đề ra những giải pháp phòng chống bệnh LMLM ở nước ta. Tuy nhiên, thời gian gần đây, bệnh có xu hướng gia tăng về phạm vi lây lan, quy mô số đầu gia súc mắc bệnh, loại gia súc mắc bệnh và thời gian mắc bệnh. Trong những năm gần đây, do tập trung các nguồn lực phòng chống dịch cúm gia cầm, tai xanh nên các cơ quan quản lý nhà nước, các nhà nghiên cứu và người chăn nuôi mặc dù có những đầu tư nghiên cứu về bệnh LMLM nhưng mức độ đầu tư còn nhiều hạn chế. Đặc biệt, những nghiên cứu về dịch tễ học bệnh LMLM còn gặp nhiều khó khăn trong việc sử dụng các phương pháp phân tích2 về không gian và về thời gian. Hơn nữa, trong khi xây dựng Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh LMLM, số liệu tích lũy đến thời điểm hiện tại chưa thực sự đáp ứng những yêu cầu hoạch định dài hạn mang tính tổng thể cho cả nước. Vì vậy, nghiên cứu đặc điểm bệnh LMLM và đánh giá hiệu quả kinh tế một số biện pháp phòng chống tại Việt Nam là cần thiết. Trong nghiên cứu này, chúng tôi ứng dụng các phân tích dịch tễ mới nhất về không gian, thời gian, đối tượng gia súc mắc bệnh trên nền số liệu toàn quốc đã thu thập trong những năm gần đây, đồng thời đánh giá hiệu quả kinh tế của một số giải pháp phòng bệnh, đặc biệt chú trọng biện pháp tiêm phòng là biện pháp chính đang áp dụng thực hiện theo chương trình phòng chống bệnh LMLM