Đa số các kết quả nghiên cứu về nợ công ở thế giới và Việt Nam đều thống nhất rằng nợ công có tác động tích cực và tiêu cực đến an ninh kinh tế (ANKT) của mỗi quốc gia. Mối nguy hại từ nợ công không chỉ đến từ các quốc gia nghèo, đang phát triển, mà đối với các quốc gia phát triển cao nhƣ Mỹ, Trung Quốc, nợ công cũng có những tác động tiêu cực đến ANKT và an ninh quốc gia (ANQG). Tùy thể chế, điều kiện của mỗi quốc gia để xây dựng các chiến lƣợc, kế hoạch, giải pháp nhằm phát huy tác động tích cực, hạn chế tác động tiêu cực của nợ công đến ANKT, tuy nhiên, những nguy hiểm từ nợ công đối với ANKT vẫn luôn rình rập mỗi quốc gia, đặc biệt sau khủng hoảng nợ công tại Hy Lạp, Ailen và một số nƣớc Châu Âu khiến hàng loạt quốc gia “vỡ nợ”. Bên cạnh những tác động tích cực, nhiều quốc gia trên thế giới đã phải tập trung mọi nguồn lực để hạn chế, khắc phục những tác động tiêu cực của nợ công đến ANKT, chẳng hạn nhƣ Chính phủ Hy Lạp đã phải triển khai hàng loạt các biện pháp hà khắc nhƣ “thắt lưng, buộc bụng”, cắt giảm phúc lợi, cắt giảm lao động để cứu vãn nền kinh tế và đƣợc nhận các gói cứu trợ từ bên ngoài. Hay hàng loạt các quốc gia nhƣ Sri Lanka, Turkmenistan, Djibuoti đã phải nhƣợng bộ các lợi ích quốc gia và chủ quyền cho chủ nợ vì mất khả năng tài chính để thanh toán các khoản nợ nƣớc ngoài đến hạn [52]. Các nƣớc trong khu vực Đông Nam Á nhƣ Philippin hay Malaysia đang phải chật vật đối phó với “bẫy nợ” từ các khoản đầu tƣ trên tuyến hành lang “Vành đai – Con đường” từ chính phủ Trung Quốc. Có thể nói, tác động của nợ công đến ANKT các quốc gia trên thế giới đang khiến nhiều chính phủ đau đầu để tìm cách giải quyết nhằm đảm bảo ANTC quốc gia và an toàn nợ công. Đối với Việt Nam, từng là một nƣớc nghèo, bị chiến tranh tàn phá nặng nề, các nguồn vốn vay từ nợ công qua các nguồn ODA, ƣu đãi nƣớc ngoài đã góp phần quan trọng thúc đẩy tăng trƣởng và phát triển kinh tế, hàn gắn vết thƣơng chiến tranh, đẩy nhanh quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, đƣa Việt Nam thoát khỏi ngƣỡng một nƣớc nghèo vào năm 2011. Tuy nhiên, giai đoạn hiện nay, nợ công Việt Nam tăng quá nhanh, tăng gấp 3 lần tốc độ tăng trƣởng kinh tế, cùng với thâm hụt ngân sách nhà nƣớc (NSNN) của Việt Nam đang ở mức trung bình chung 5%. Nợ công năm 2016 đạt 63,7% GDP, gần chạm ngƣỡng an toàn 65% GDP; năm2 2017, nợ công giảm xuống còn 61,3 % GDP, tuy nhiên vẫn cao hơn so với khuyến cáo mức an toàn nợ công của các nƣớc đang phát triển từ 30 – 40% GDP [53]. Bên cạnh đó, do Việt Nam đã dừng nhận các khoản vay ƣu đãi từ Hiệp hội phát triển Quốc tế (IDA) thuộc Ngân hàng Thế giới (WB), và sắp tới sẽ tốt nghiệp ADF (dừng nhận các khoản vay ƣu đãi từ Quỹ phát triển châu Á (ADF) thuộc Ngân hàng phát triển châu Á (ADB), đồng nghĩa với các khoản vay nƣớc ngoài ƣu đãi, ODA sẽ ngừng hẳn buộc phải thay bằng các gói vay thƣơng mại có thời gian ân hạn ngắn, lãi suất cao, tạo ra những rủi ro nợ công đe dọa ANKT. Những khó khăn trong huy động vốn vay trong nƣớc cũng đặt Chính phủ trƣớc những rủi ro và lo ngại về bền vững tài khóa. Những yếu kém trong thống kê, quản lý, sử dụng nợ công; tình trạng tội phạm tham nhũng, lãng phí, những hiện tƣợng tiêu cực nhƣ đội vốn, chậm tiến độ trong sử dụng vốn vay nợ công tại các công trình, dự án trọng điểm đang tác động sâu sắc đến tƣ tƣởng và niềm tin quốc gia cũng nhƣ hạng mức tín nhiệm quốc tế, tạo điều kiện cho kẻ địch lợi dụng xuyên tạc, phá hoại. Trƣớc yêu cầu của lý luận và thực tiễn, xét thấy cần có nghiên cứu chuyên sâu nhằm đánh giá tác động của nợ công đến ANKT của Việt Nam, từ đó đề xuất các phƣơng hƣớng, giải pháp thiết thực, khả thi nhằm đảm bảo ANKT quốc gia. Do đó, tác giả đã lựa chọn đề tài “Tác động của nợ công đến an ninh kinh tế ở Việt Nam” làm luận án tiến